Οι δύσκολες ώρες που βιώνουμε το τελευταίο διάστημα στη γειτονιά της ανατολικής Μεσογείου και οι τραγικές εικόνες που παρακολουθούμε καθημερινά εξαιτίας του πολέμου, ξυπνούν τις δικές μας οδυνηρές μνήμες και τις ζοφερές αναμνήσεις του Ιουλίου και Αυγούστου του 1974 και φέρνουν ξανά μπροστά μας τα δεινά που επισώρευσε η τουρκική εισβολή στην πατρίδα μας, τα οποία συνεχίζουν να μας ταλανίζουν μέχρι σήμερα.
Μισό σχεδόν αιώνα μετά το διπλό έγκλημα κατά της Κύπρου, η πατρίδα μας κι ο λαός μας συνεχίζουν να απαριθμούν τις τραγικότατες συνέπειες του πραξικοπήματος και της βάρβαρης τουρκικής εισβολής, της συνεχιζόμενης κατοχής και της συστηματικής προσπάθειας αλλοίωσης της ιστορία και της φυσιογνωμίας των κατεχομένων εδαφών μας, από την κατοχική Τουρκία.
Οι μνήμες παραμένουν ακόμα νωπές, ο πόνος αθεράπευτα οξύς, η πίκρα βασανιστικά παρούσα, το δάκρυ αστείρευτο.
[…] Κάτου ἀπ᾿ τὸ χῶμα, μὲς στὰ σταυρωμένα χέρια τους
κρατᾶνε τῆς καμπάνας τὸ σκοινὶ - περμένουνε τὴν ὥρα, δὲν κοιμοῦνται,
περμένουν νὰ σημάνουν τὴν ἀνάσταση […]».
Σήμερα δανειζόμενοι τους στίχους του ποιητή μας Γιάννη Ρίτσου και με αισθήματα συγκίνησης και απέραντου σεβασμού συγκεντρωθήκαμε, στον Ιερό Ναό Παναγίας του Τράχωνα για να καταθέσουμε τα στέφανα της αιώνιας ευγνωμοσύνης μας, να μνημονεύσουμε και να τιμήσουμε τους ηρωικώς πεσόντες και δολοφονηθέντες κατοίκους της κοινότητας Τράχωνα, κατά τη διάρκεια των διακοινοτικών ταραχών 1963 - 64, καθώς και κατά τη τουρκική εισβολή του 1974.
Για να συμπροσευχηθούμε και αναπέμψουμε συνάμα δέηση για να ευοδωθεί η προσπάθεια ανεύρεσης και διακρίβωσης της τύχης όλων των αγνοουμένων συμπατριωτών μας.
Κλίνουμε, λοιπόν, με δέος και ευλάβεια το γόνυ στη μνήμη των νεκρών και των αγνοούμενων αδελφών μας.
Όπως ακριβώς αρμόζει σε κάθε ανυστερόβουλο προασπιστή της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης.
Όπως ακριβώς αρμόζει σ’ αυτούς που, όταν γραφόταν η ιστορία, δεν επέλεξαν από ιδιοτέλεια, συμφέρον και φόβο να απέχουν, αλλά στάθηκαν στο ύψος των στιγμών και δήλωσαν βροντερά παρόντες, πολεμώντας και θυσιάζοντας ό,τι πιο ιερό είχαν, την ίδια τους τη ζωή για την ελευθερία της πατρίδας και τα ιδανικά της φυλής.
Ο Τράχωνας, και τα βόρεια προάστια της πρωτεύουσας ευρύτερα, από την έναρξη των διακοινοτικών ταραχών τον Δεκέμβριο του 1963, βρέθηκαν στον πυρήνα της τουρκικής επιθετικότητας και στο επίκεντρο ένοπλων συγκρούσεων.
Οι Τραχωνίτες εγκλωβίστηκαν στην περιοχή τους για μεγάλη χρονική περίοδο, χωρίς η διέξοδος προς την υπόλοιπη Λευκωσία να είναι δυνατή, και έγιναν μάρτυρες αιματοχυσιών από τις βάναυσες μάχες μεταξύ των Τούρκων εξτρεμιστών και των ελληνοκυπριακών δυνάμεων που ανέλαβαν να υπερασπιστούν το κράτος και τη νομιμότητα.
Κατά την περίοδο των διακοινοτικών ταραχών του 1963 - 64 έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι ή δολοφονήθηκαν άνανδρα οι Τραχωνίτες Μιχαήλ Παναγή, Ευάγγελος Παύλου, Ανδρέας Χριστοδούλου, Χαράλαμπος Σάββα, Πλουτής Γεωργιάδης, Θεονίτσα Χρίστου, Γεώργιος Μιχαήλ, Νικόλαος Ρούσος, και Χαρίτα Τερκουράφη, ενώ εξακολουθεί να παραμένει ακόμα αγνοούμενος ο Αχιλλέας Μηλίκουρος.
Κυρίες και κύριοι,
Την πεισμώδη αντίσταση του Κυπριακού Ελληνισμού το ΄63 και ΄64 για αποσόβηση της τουρκικής απειλής για κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ακολούθησε μια ζοφερή δεκαετία ένοπλων συγκρούσεων και εμφύλιου σπαραγμού, η οποία εν τέλει οδήγησε στα καταστροφικά γεγονότα του προδοτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου και της τουρκικής εισβολής του 1974.
Δέκα χρόνια αργότερα από τα γεγονότα του ΄64, οι κάτοικοι των βόρειων προαστίων της Λευκωσίας, βίωσαν την αποτρόπαια φρικαλεότητα της τουρκικής εισβολής. Λίγες μόλις στιγμές πριν την έναρξη της τουρκικής απόβασης στην ακτή του «Πέντε Μίλι» στην Κερύνεια, στις 20 Ιουλίου 1974, και ενώ η Λευκωσία δεχόταν αεροπορικό βομβαρδισμό, Τούρκοι αλεξιπτωτιστές έπεφταν κατά χιλιάδες λίγο έξω από τις συνοικίες του Τράχωνα, της Νεάπολης, του Καιμακλιού και της Ομορφίτας.
Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λίγες μέρες αργότερα. Μέχρι τότε πολλοί συνάνθρωποί μας, παρόλο που είχαν αντίληψη πως επρόκειτο να εμπλακούν σε έναν, εν πολλοίς, προδομένο κι άνισο αγώνα, απέναντι σε έναν υπέρτερο εισβολέα, εντούτοις προσέτρεξαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου και πολέμησαν με αυταπάρνηση και ηρωισμό, προσφέροντας τη ζωή τους στον βωμό της ελευθερίας και καθαγιάζοντας με το αίμα τους τα ιερά χώματα που τους γέννησαν και τους ανέθρεψαν.
«Όσα σεμνά και θεία νομίζουσιν άνθρωποι, τούτων πατρίς αιτία και διδάσκαλος, γεννησαμένη και αναθρεψαμένη και παιδευσαμένη».
«Αιτία και δάσκαλος όλων όσων οι άνθρωποι θεωρούν σεβαστά και θεία είναι η πατρίδα», μας διδάσκει διαχρονικά ο ρήτορας Λουκιανός, «αφού αυτή τους γέννησε, τους ανάθρεψε και τους μόρφωσε».
Κατά τις μάχες που διεξήχθησαν στον τράχωνα και στις γύρω περιοχές έπεσαν μαχόμενοι ή δολοφονήθηκαν, μαζί με πολλούς άλλους εθνοφρουρούς και εθελοντές, οι Τραχωνίτες Σοφοκλής Γεωργίου, Σάββας Θεοχάρους, Ειρήνη Χρυσοστόμου, Σωτήρης Αμβροσίου, Ανδρέας Αλεξάνδρου, Βασιλική Σωκράτους, Μάριος Φυσεντζίδης, Γρηγόρης Μίτας, Γεώργιος Παναγιώτου, Χρηστάκης Ευσεβίου, Σωτήρης Γεωργίου, Νίκος Παπαδημητρίου και Ιάκωβος Θεοδώρου.
Τα ένδοξα και τιμημένα πεδία των μαχών, εκεί που ξεψύχησαν οι μαχητές της ελευθερίας της Κύπρου συνιστούν τους αδιάψευστους μάρτυρες της μαχητικότητας και του αξεπέραστου ηρωισμού τους.
Στον μακρύ κατάλογο των πεσόντων του Τράχωνα προστέθηκε είκοσι χρόνια μετά την τουρκική εισβολή ακόμα ένα άξιο τέκνο της κοινότητας.
Αυτός που σε όλη την πορεία του ταυτίστηκε με τον αγώνα για ελευθερία και εθνική αξιοπρέπεια.
Αυτός που το προσωπικό του παράδειγμα αποτελεί αστείρευτη πηγή προβληματισμού, έμπνευσης και αγωνιστικού πνεύματος για τις επόμενες γενιές.
Ο ασυμβίβαστος αγωνιστής της ελευθερίας, Θεόφιλος Γεωργιάδης. Πέφτοντας νεκρός από το χέρι πληρωμένου δολοφόνου των Τουρκικών Μυστικών Υπηρεσιών, μας κληροδότησε μια ανεξάντλητη παρακαταθήκη φιλοπατρίας και ανθρωπισμού.
Κυρίες και κύριοι,
Με σεβασμό υποκλινόμαστε σήμερα στη δύναμη με την οποία οι οικογένειες των αγνοουμένων του Τράχωνα Παύλου και Χριστάκη Ππόλου, Κλεόβουλου Ευαγγέλου, Κωστάκη Νικολάου, Εύδωρος Ιωαννίδη, Χριστόδουλου Λεωνή και Μάριου Νικολάου, αλλά και όλων των αγνοουμένων συμπατριωτών μας, βιώνουν καθημερινά το ανθρωπιστικό αυτό δράμα.
Χαιρετίζουμε το σθένος και το κουράγιο με το οποίο αγωνίζονται, όχι απλώς για να λάβουν επιτέλους απαντήσεις στα αναπάντητα για δεκαετίες ερωτήματά τους, αλλά για να διασφαλίσουν ότι τα ίχνη των αγαπημένων τους δεν θα χαθούν για πάντα, ένεκα του μεγάλου χρονικού διαστήματος που έχει παρέλθει.
Ως Κυβέρνηση τους διαβεβαιώνουμε ότι θα συνεχίσουμε να πράττουμε ότι είναι ανθρωπίνως δυνατόν, ώστε να διακριβωθεί η τύχη όλων των αγνοούμενων συμπατριωτών μας.
Η θυσία των ανθρώπων που μνημονεύουμε σήμερα υπομνύει και το δικό μας χρέος έναντι στην ιστορία και επαναλαμβάνει το αδιάλειπτο μήνυμα συνέχισης του αγώνα που διεξάγουμε, μέχρι την επίτευξη του τελικού μας στόχου.
Οφείλουμε, με τον ίδιο τρόπο που κι αυτοί αντίκρυσαν κατάματα την ιστορία, με πλήρη συναίσθηση της ευθύνης που μας αναλογεί, να σταθούμε απέναντι στις σύγχρονες εθνικές προκλήσεις.
Παρά τα όποια εμπόδια και δυσχέρειες, παρά την αρνητική στάση της Τουρκίας, με τον ίδιο ζήλο και την ίδια αποφασιστικότητα οφείλουμε να συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε διεθνώς τα δίκαια της πατρίδας και του λαού μας.
Η παρούσα κατάσταση πραγμάτων, φίλες και φίλοι, δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της πατρίδας μας.
Εργαζόμαστε άοκνα και επιδιώκουμε την επανέναρξη των συνομιλιών. Σε αυτό το πλαίσιο, αποτελεί ισχυρή μας πεποίθηση ότι ο διορισμός ενός απεσταλμένου από πλευράς του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών θα επαναφέρει την ελπίδα στον λαό μας και θα διευκολύνει τις προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών.
Με την ευχή και την προσδοκία ότι μέσα από έναν ειλικρινή και εποικοδομητικό διάλογο θα καταλήξουμε σε συμφωνία για επίλυση του Κυπριακού.
Μια λύση κοινά αποδεκτή, η οποία θα απελευθερώσει, θα επανενώσει και θα απαλλάξει την πατρίδα μας από το αναχρονιστικό σύστημα των εγγυήσεων και τα στρατεύματα κατοχής.
Μια λύση η οποία θα επιτρέψει στον λαό μας συμβιώνοντας σε ένα καθεστώς ισονομίας και ισοπολιτείας, σε συνθήκες ειρήνης, ασφάλειας, συνεργασίας, ευημερίας και προόδου, να ατενίσει το μέλλον με αισιοδοξία.
Η θυσία των πεσόντων και δολοφονηθέντων Τραχωνιτών, όπως και όλων των ηρώων μας ας αποτελέσει πρόσταγμα εγρήγορσης, οδοδείκτη ενότητας και ομοψυχίας και πυξίδα συλλογικής συστράτευσης στον αγώνα μας μέχρι την τελική δικαίωση.
Τιμή και δόξα στους πεσόντες και δολοφονηθέντες κατοίκους του Τράχωνα.
Τιμή και δόξα σε όλους όσοι αγωνίστηκαν και έπεσαν στους εθνικούς αγώνες της πατρίδας μας.
Αιωνία ας είναι η μνήμη τους και είθε ο Μεγαλοδύναμος να εισακούσει τις προσευχές μας για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας.
