[…] θα σου πω γι’ αυτό το νησί

που ήταν όνειρο χτες και θυμάρι κι αμίαντο

και σήμερα ποτάμι οδύνης

ποτάμι που δεν λέει να σιγήσει

κατρακυλώντας απ’ τους αιώνες

όχι νερό

μα τις πέτρες μας, πέτρες αρχαίες που χτίσαν ναούς

και υψώσανε κάστρα και πολιτείες

που χάραξαντ’ όνομά τους στο χρόνο

βαθιά, και για πάντα […].

Ανακαλώντας στη μνήμη τους στίχους του διακεκριμένου λογοτέχνη και αείμνηστου τέκνου της κοινότητας Τσερίου Μιχάλη Πασιαρδή, οι οποίοι αποτυπώνουν με οργίλο ύφος την οδύνη για τα τραγικά γεγονότα της εισβολής του 74, συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ, στον Ιερό Ναό Κωνσταντίνου και Ελένης, για να μνημονεύσουμε τους ηρωικώς πεσόντες κάτοικους της κοινότητας στους εθνικούς αγώνες της πατρίδας μας.

Για να συμπροσευχηθούμε συνάμα και να αναπέμψουμε δέηση στον Κύριο για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων συμπατριωτών μας, με την ευχή να θεραπευτεί μιας διά παντός η βαθιά, αιμάσσουσα πληγή που κατατρώει τα σωθικά μας, τα τελευταία 49 χρόνια.

Οι συγγενείς των αγνοουμένων μας βιώνουν για δεκαετίες ένα αδυσώπητο μαρτύριο, που αποτελεί την πιο οδυνηρή επίπτωση της τουρκικής εισβολής: το δράμα να αγνοούν την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων για τόσα πολλά χρόνια.

«….Πόσοι νεκροί, πόσοι γυμνοί, θλιμμένοι, αποδιωγμένοι,

αντάμα, αντάμα πορπατάν τις νύχτες αγριεμένοι.

Αχ, νεκροί μας δεν χωράν στο χώμα και στο κλάμα

Ψυχή και σώμα βάλανε στον άγιο αγώνα τάμα…..»,

Ο ποιητής μας Γιάννης Ρίτσος, στον θρήνο του για την κατάκτηση της Κύπρου εξυμνεί την αδάμαστη ελληνική ψυχή και το σθένος που επέδειξαν τα παλικάρια της Κύπρου απέναντι στις πάνοπλες ορδές του Τούρκου εισβολέα.

Σήμερα, με υπέρτατο σεβασμό, κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ μπροστά στο άγιο καντήλι που σιγοκαίει στον τόπο της θυσίας τους, όπως αρμόζει σε κάθε εύψυχο αγωνιστή της ελευθερίας και της δημοκρατίας της πατρίδας μας.

Όπως αρμόζει σε όσους αντιστάθηκαν και θυσιάστηκαν ή αγνοούνται για την προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της Κύπρου.

Κυρίες και κύριοι,

Ήταν τα ιδεώδη του Ελληνισμού και το ασίγαστο πάθος για την ελευθερία που τους έγινε τρόπος ζωής, βίωμα και ανάγκη.

Ήταν η ένδοξη ιστορία του Έθνους, της οποίας οι σελίδες καταγράφουν αναρίθμητες στιγμές ηρωισμού και αυτοθυσίας.

Ήταν οι βαριοί, άφθαρτοι και αγέραστοι ίσκιοι των ηρωικών προγόνων της πατρίδας μας.

Ήταν όλα αυτά μαζί, αλλά και τα βιώματα με τα οποία ανατράφηκαν και ανδρώθηκαν οι ήρωες που τιμούμε σήμερα, που τους ώθησαν να ορθώσουν το ανάστημα και να αγωνιστούν μέχρις εσχάτων, καταθέτοντας κάθε ικμάδα δύναμης στον αγώνα υπεράσπισης της πατρώας γης.

Μαζί μ’ αυτούς και τα άλλα τέσσερα παλικάρια της κοινότητας, που αγωνίστηκαν μέχρις εσχάτων και τα ίχνη των οποίων χάθηκαν κατά τη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων, το τραγικό καλοκαίρι του 1974.

Αποδίδουμε, λοιπόν σήμερα, την οφειλόμενη τιμή στον Χρίστο Σαλίδη, που δολοφονήθηκε με βάρβαρο τρόπο από τουρκικό όχλο που επιτέθηκε σε Ελληνοκύπριους εργάτες του εργοστασίου ασετιλίνης της εταιρείας Χατζηκυριάκου, στις 29 Μαΐου 1956.

Μνημονεύουμε, επίσης, τον Κώστα Μισιαούλη που δολοφονήθηκε από παραστρατιωτικούς τις τραγικές  ημέρες του πραξικοπήματος του ‘74. Ο Κώστας Μισιαούλης συνελήφθη στις 17 Ιουλίου μαζί με άλλους συγχωριανούς του και στις 22 δολοφονήθηκε έξω από το Τσέρι, κατά τη διάρκεια μεταφοράς του στον αστυνομικό σταθμό Δευτεράς.

Μαζί τους μνημονεύουμε τους μαχητές του ηρωικού 305 Τάγματος Επιστρατεύσεως, του ένδοξου Διοικητή Τάσου Μάρκου. Τον Ανδρέα Ράσπα, Μιχάλη Τουραπή και Γιάγκο Κυριακίδη που έπεσαν στο πεδίο της τιμής, κατά τη διάρκεια της Β’ φάσης της τουρκικής εισβολής, στις 14 Αυγούστου του 1974.

Και οι τρεις βρίσκονταν για χρόνια στον κατάλογο αγνοουμένων, μέχρι την ανεύρεση και ταυτοποίηση των λειψάνων τους στο πλαίσιο του προγράμματος της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, το 2009, 2013 και 2019 αντίστοιχα.

Καταθέτουμε επίσης στέφανα  τιμής στους Ηλία Χριστοδούλου του 211 Τάγματος Πεζικού, τα οστά του οποίου ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA και ενταφιάστηκαν το 2017 και Κώστα Καψοκάρτη του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού, τα οστά του οποίου ταυτοποιήθηκαν και ενταφιάστηκαν το 2016.

Μαζί με τα παλικάρια που έπεσαν στα πεδία των μαχών, προσευχόμαστε ευλαβικά στον Ύψιστο για την ανεύρεση των τεσσάρων νέων του Τσερίου, η τύχη των οποίων αγνοείται από το 1974.

Του Κώστα Χαραλάμπους, Γιώργου Σταυρινού και Κώστα Ευθυμίου, εφέδρων του 305 Τάγματος Επιστρατεύσεως και του Νικόλα Θεοδώρου Ζαού οπλίτη του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού, τα ίχνη των οποίων χάθηκαν κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων του Αυγούστου του ’74.

Οι νέοι της κοινότητας Τσερίου που τιμούμε σήμερα αγωνίστηκαν με όλες τους τις δυνάμεις για το δίκαιο και την ελευθερία.

Αγωνίστηκαν για τη γη που τους ανάθρεψε, για τις οικογένειες και τα σπίτια τους, τις παραδόσεις και την ιστορία τους.

Αγωνίστηκαν για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους.

Αγωνίστηκαν για τις αρχές και τις αξίες που τους κληροδότησαν οι πατεράδες και οι μανάδες τους.

Αγωνίστηκαν για ολόκληρο τον Κυπριακό Ελληνισμό.

Δικαίως κατατάσσονται στις χρυσές δέλτους των ηρωομαρτύρων της Κύπρου.

Κυρίες και κύριοι,

Είναι πράγματι αδύνατον να γίνει αντιληπτός ο πόνος που βίωσαν οι οικογένειες των πεσόντων και αγνοουμένων μας. Η βαθύτατη λύπη, η πίκρα, η απογοήτευση και η οργή για την απώλεια των αγαπημένων τους.

Ακόμα πιο δύσκολο καθίσταται το εγχείρημα, να εκφραστεί με λόγια το αίσθημα συμπόνοιας και συμπαράστασης που αισθανόμαστε

Αντιλαμβανόμαστε πολύ καλά το ανεκπλήρωτο χρέος που έχουμε.

Tο χρέος να ορθώσουμε το ανάστημά και να ακολουθήσουμε τον δύσβατο δρόμο που μας εμπράκτως μας υπέδειξαν.

Μόνο έτσι θα κατορθώσουμε να κρατήσουμε άσβεστη την ελπίδα, ότι σ’ αυτή τη γη αξίζει να ξημερώσουν καλύτερες μέρες.

Σήμερα μεταλαμβάνοντας από το νόημα της θυσίας τους προσδιορίζουμε και τις δικές μας ευθύνες.

Έχουμε ιερή υποχρέωση να συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση.

Για τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη η επίλυση του Κυπριακού αποτελεί τον πρωταρχικό και αδιαπραγμάτευτο στόχο.

Παρά τις δυσκολίες, τις προκλήσεις και την τουρκική αδιαλλαξία, ο δρόμος προς την επίλυση είναι ένας. Προϋποθέτει άρση του υφιστάμενου αδιεξόδου και επανεκκίνηση των συνομιλιών.

Μόνο τότε, με αλληλοκατανόηση και ειλικρίνεια θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε στην κατάληξη σε μια κοινά αποδεκτή, δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προβλήματος.

Μια λύση η οποία θα απελευθερώσει και θα επανενώσει την πατρίδα μας, προσφέροντας το μέλλον που οραματιζόμαστε για τον λαό μας και διασφαλίζοντας συνθήκες ειρηνικής και ασφαλούς διαβίωσης.

Η γη μας υπομένει αγόγγυστα την κατοχή, προσμένοντας την ευδοκίμηση των προσπάθειών που καταβάλλουμε.

Οι ήρωές μας προσμένουν για μισό αιώνα τη δικαίωση της θυσίας τους.

Μόνο τότε θα ησυχάσει ο τόπος μας.

Μόνο τότε θα αναπαυθούν οι ψυχές των ηρώων μας.

Την άγια εκείνη ώρα, που ελεύθεροι πια, σε μια πατρίδα χωρίς συρματοπλέγματα και κατοχικά στρατεύματα, θα μπορέσουμε να λειτουργήσουμε στις εκκλησίες μας, να καλλιεργήσουμε την εύφορη γη της Μόρφου και της Μεσαορίας, να κολυμπήσουμε στα καταγάλανα νερά της Αμμοχώστου και να περπατήσουμε στις δαντελλωτές ακρογιαλιές της Κερύνειας και τις βουνοκορφές του Πενταδάκτυλου.

«Εσύ δεν λες τίποτα

μα εγώ θα σου πω για τα παιδιά

που σκύψανε άξαφνα με το χέρι στο στήθος

εκεί στις πλαγιές του βουνού Πενταδάχτυλος και φωνάζαν

τη μάνα τους ώσπου ξεψύχησαν […]

Μένουμε μ’ ανοιχτές τις πληγές στο σταυρό του ορίζοντα.

Δεσπόζει το αίμα. Η Κύπρος καλεί.

Στους δρόμους του κόσμου αντηχεί η φωνή μας […].

Με τους στίχους του Μιχάλη Πασιαρδή τους χαιρετούμε.

Αιωνία ας είναι η μνήμη των ηρωικώς πεσόντων Τσερίου και όλων όσοι προσέφεραν τη ζωή τους στους αγώνες του κυπριακού λαού.

Είθε ο Πανάγαθος να εισακούσει τις προσευχές μας και να βοηθήσει να διακριβωθεί η τύχη των αγνοουμένων μας.