Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε σήμερα στη Λευκωσία, στο 3ο Φόρουμ Διαβούλευσης για τη βιώσιμη ενέργεια στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, που φιλοξενείται από το Υπουργείο Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Είναι τιμή μας που παρευρίσκονται σήμερα, ο εκτελεστικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, ο Αναπληρωτής Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο Υπουργός Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Το Φόρουμ Διαβούλευσης αποτελεί μια μοναδική πλατφόρμα, όπου οι Υπουργοί Άμυνας των Κρατών - Μελών της ΕΕ, δύναται να αναπτύξουν ιδέες για ενεργειακές πολιτικές στον τομέα της άμυνας, στρατηγικές και σχέδια δράσης. Αυτή η διαδικασία θα τους επιτρέψει να προχωρήσουν σε βιώσιμα ενεργειακά μοντέλα, που θα μειώσει τους λογαριασμούς ενέργειας και συνεπώς θα μπορούν να διατεθούν κονδύλια σε άλλες στρατιωτικές προτεραιότητες. Όπως υπογράμμισε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΟΑ «παρουσιάζεται μια οικονομική και στρατηγική ευκαιρία για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, για διαφοροποίηση της ενεργειακής προσφοράς και για ενίσχυση της αντοχής στις προκλήσεις ασφάλειας».

Στο Φόρουμ συμμετέχουν εμπειρογνώμονες από τον τομέα της άμυνας και της ενέργειας, οι οποίοι θα ανταλλάξουν πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές, σε ό,τι αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής διαχείρισης και αποδοτικότητας, τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και την αύξηση της προστασίας και αντοχής των υποδομών ζωτικής σημασίας που σχετίζονται με την άμυνα.

Είναι κοινά αποδεκτό ότι η Άμυνα πρωτοπορεί σε παγκόσμιο επίπεδο, στον τομέα της καινοτομίας των στρατιωτικών υλικών, με άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις σε μια σειρά από νέες εφευρέσεις τεχνολογίας. Ωστόσο, αυτή η δυνατότητα δεν αναγνωρίζεται, αλλά ούτε εφαρμόζεται εύκολα σε περιβαλλοντικές και ενεργειακές προκλήσεις όπως είναι η κλιματική αλλαγή και η εξοικονόμηση ενέργειας. Η εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να είναι ευεργετική για την άμυνα και η άμυνα με τη σειρά της, δύναται να συμβάλει σημαντικά στο περιβάλλον.

Η προώθηση της βιωσιμότητας στις Ένοπλες Δυνάμεις αποτελεί μια προσέγγιση win - win για τον τομέα της Άμυνας και για ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπλέον, οι Ένοπλες Δυνάμεις μπορούν να μειώσουν τις δαπάνες τους στην ενέργεια και να επωφεληθούν από αυξημένη «διαθεσιμότητα πόρων για βασικούς στόχους από επιχειρησιακής πλευράς», ειδικά εάν λάβουμε υπόψη ότι το ετήσιο κόστος κατανάλωσης ενέργειας στις Ένοπλες Δυνάμεις στην Ευρώπη, υπερβαίνει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ και ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις κατέχουν σημαντικές υποδομές.

Το εν λόγω Συνέδριο διοργανώνεται στο πλαίσιο της 2ης φάσης του Φόρουμ Διαβούλευσης για τη βιώσιμη ενέργεια στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, που θα βοηθήσει να προχωρήσουμε στην φάση υλοποίησης, όπου θα καταρτιστούν αμυντικές δράσεις που σχετίζονται με τον τομέα της ενέργειας και θα εντοπισθούν οι σχετικοί χρηματοδοτικοί μηχανισμοί. 

Μέσω αυτού του συνεδρίου, θέλουμε να συνεργαστούμε με όλους εσάς, στα πλαίσια ενός ανοιχτού και εποικοδομητικού διαλόγου, σε ό,τι αφορά το νέο ρόλο της άμυνας, ως παγκόσμιος ηγέτης καινοτομίας για το περιβάλλον και ενεργειακά ζητήματα, τονίζοντας παράλληλα τα οφέλη από την πιο αποτελεσματική διαχείριση της ενέργειας. Αυτός ο νέος ρόλος της Άμυνας προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες σήμερα είναι αναγκασμένες να επιβιώνουν σε δύσκολους καιρούς, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης και της σημαντικής μείωσης του αμυντικού προϋπολογισμού. Τα κύρια θέματα της διάσκεψης, αποτελούν τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τεχνολογίες και η προστασία των ενεργειακών υποδομών ζωτικής σημασίας, και πως θα μπορούσαν οι εν λόγω τομείς να εναρμονιστούν πιο αποτελεσματικά στην Ευρωπαϊκή άμυνα.  

Σημειώνεται ότι σε ό,τι αφορά την Κύπρο, τα μέτρα που θα ληφθούν για την εξοικονόμηση ενέργειας, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή ασφάλεια στον τομέα της άμυνας, θα συμπεριληφθούν στα μέτρα που έχει προωθήσει η ΚΔ για να πετύχει τους στόχους της για το 2030, στα πλαίσια του Εθνικού Σχεδίου Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Η ενεργειακή εξάρτηση της άμυνας δημιουργεί μια ζημιογόνα κατάσταση από οικονομικής πλευράς. Όσο πιο πολύ εξετάζετε αυτό το δίλημμα, τόσο κατανοούμε γιατί ο Μέγας Αλέξανδρος είχε εμμονή με τη Διοικητική Μέριμνα. Κάποτε είπε ότι αν η εκστρατεία του αποτύχανε, θα σκότωνε πρώτα τους υπεύθυνους της Διοικητικής Μέριμνας. Ως εκ τούτου, ένας από τους στόχους του Φόρουμ Διαβούλευσης για τη βιώσιμη ενέργεια στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, είναι η ανάπτυξη και προώθηση βιώσιμων ενεργειακών μοντέλων, με στόχο την επίτευξη ενεργειακής αυτονομίας, δια της αυξημένης χρήσης καθαρών (ανανεώσιμων) πηγών ενέργειας για κάλυψη των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας του αμυντικού τομέα, καθώς και η προώθηση λύσεων για επίτευξη του στόχου της Ευρωπαϊκής Ατζέντας 2020, για 20% παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και οι στόχοι της μείωσης 80 - 95% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2050. 

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που συνδέεται άμεσα με την προσπάθεια επίτευξης ηγετικής θέσης στις τεχνολογίες στους τομείς της ενέργειας και περιβάλλοντος, είναι οι δυνατότητες χρηματοδότησης για επενδύσεις στην Έρευνα και την Τεχνολογία. Σήμερα, όπου οι εθνικές δαπάνες για έρευνα μειώνονται συνεχώς, η ανάγκη για αμυντικές έρευνες που θα χρηματοδοτούνται από την ΕΕ αυξάνεται όλο και περισσότερο. Η διάσκεψη θα καλύψει και αυτό το ζήτημα.

Το Υπουργείο Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως σημαντικός εργοδότης και καταναλωτής φυσικών πόρων, αναγνωρίζει τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές του ευθύνες, καθώς και τη σημασία μιας σταθερής πολιτικής για το περιβάλλον και την ενέργεια. Η δέσμευση του ΥΠΑΜ της ΚΔ για να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στη βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος και της ενέργειας, παρουσιάζεται στην περιβαλλοντική του πολιτική, μέσω του Περιβαλλοντικού Στρατηγικού Σχεδίου.

Το Υπουργείο Άμυνας κατανοεί ότι η πρόσβαση σε πόρους όπως είναι η γη, η ενέργεια και το νερό, που απαιτείται για την πραγματοποίηση αμυντικών δραστηριοτήτων, μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο αν συνοδεύεται με προσεκτική και υπεύθυνη διαχείριση. Η αποτελεσματική διαχείριση των πόρων, συμπεριλαμβανομένου των ενεργειακών, είναι ζωτικής σημασίας από μόνη της, αλλά και απαραίτητη για να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της Εθνικής Φρουράς και όλου του αμυντικού μηχανισμού. Μέσω της βιώσιμης περιβαλλοντικής και ενεργειακής διαχείρισης, το Υπουργείο Άμυνας της ΚΔ επιδιώκει να αφήσει μια θετική κληρονομιά στις μελλοντικές γενιές, διατηρώντας παράλληλα την ικανότητα να διεξάγει χερσαίες, θαλάσσιες και εναέριες επιχειρήσεις για υποστήριξη των δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς.

Τον Δεκέμβριο του 2005 δημιουργήθηκε η Περιβαλλοντική Επιτροπή του Υπουργείου Άμυνας, η οποία δημοσίευσε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2006, την Περιβαλλοντική Πολιτική στον τομέα της άμυνας.

Τα κυριότερα καινοτόμα χαρακτηριστικά του Σχεδίου Δράσης είναι:

  • Παρακολούθηση και διαχείριση των περιβαλλοντικών και ενεργειακών επιπτώσεων των κυριότερων δραστηριοτήτων του ΥΠΑΜ, μέσω της υλοποίησης ενός Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (με πιστοποίηση EMAS), σε 6 μεγάλα στρατόπεδα της Κύπρου.
  • Ενσωμάτωση της Οικολογικής Βιώσιμης Ανάπτυξης στο δομημένο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένου της δημιουργίας νέων εγκαταστάσεων και της ανακαίνισης παλαιότερων.
  • Προγράμματα ενεργειακής απόδοσης και ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε στρατιωτικές Μονάδες.
  • Εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης σε συνεργασία με την GREEN DOT Κύπρου, καθώς και προγραμμάτων διαχείρισης επικίνδυνων και μη - επικίνδυνων αποβλήτων και οργανικών αποβλήτων σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος.
  • Προγράμματα και πρωτοβουλίες για την προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.
  • Δραστηριότητες για την προώθηση της περιβαλλοντικής και ενεργειακής διαχείρισης/ συνείδησης στο προσωπικό του ΥΠΑΜ.
  • Ενσωμάτωση των αρχών της περιβαλλοντικής και ενεργειακής απόδοσης, στα προγράμματα προμήθειας εξοπλισμών του ΥΠΑΜ, σύμφωνα με τη σχετική κυβερνητική πολιτική για τις πράσινες προμήθειες.


θέλω να ευχαριστώ τον κ. Κωνσταντίνο Παπανικόλα για την κύρια ομιλία, που θα ακολουθήσει, καθώς και τον κ. Κωνσταντίνο Χατζησάββα, ο οποίος είναι ο Υπεύθυνος της οργάνωσης του φόρουμ διαβούλευσης και την ομάδα του από τον ΕΟΑ, το προσωπικό του ΥΠΑΜ της Κύπρου και της Εθνικής Φρουράς που είχαν εμπλοκή στην οργάνωση του Συνεδρίου, τους ομιλητές και φυσικά όλους εσάς για τη συμμετοχή και την υποστήριξή σας.

Σας εύχομαι κάθε επιτυχία στο συνέδριό σας και μια ευχάριστη διαμονή στην Κύπρο.