Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (ΕΟΑ) δημιουργήθηκε βάσει της κοινής δράσης του Συμβουλίου των Υπουργών της 12ης Ιουλίου 2004 και αποτελεί μία από τις Υπηρεσίες της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ), με έδρα τις Βρυξέλλες. Όλα τα Κράτη Μέλη (Κ-μ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκτός από τη Δανία, συμμετέχουν στον Οργανισμό. Η Κύπρος έγινε πλήρες μέλος του ΕΟΑ με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 25 Ιουνίου 2004.

Αποστολή του Οργανισμού είναι η υποστήριξη των προσπαθειών του Συμβουλίου και των Κ-μ για τη βελτίωση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της διαχείρισης κρίσεων, καθώς και η υποστήριξη της ΚΕΠΠΑ. Έχει επίσης ως σκοπό την προώθηση και ενίσχυση της Ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα των εξοπλισμών, ενώ αποβλέπει στην ενίσχυση της Ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης στον τομέα της άμυνας, στη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής Ευρωπαϊκής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού, καθώς και στην προαγωγή της έρευνας και ανάπτυξης.

Ο ΕΟΑ είναι ο μόνος Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης του οποίου το Διοικητικό Συμβούλιο συνέρχεται σε επίπεδο Υπουργών, συνεδριάζοντας δύο φορές το χρόνο. Επικεφαλής του Οργανισμού είναι ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για τις Εξωτερικές Σχέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας, ο οποίος είναι επίσης αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Είναι υπεύθυνος για τη γενική οργάνωση και λειτουργία του Οργανισμού και διασφαλίζει τις κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδει το Συμβούλιο καθώς και τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου που εφαρμόζονται από τον εκτελεστικό Διευθυντή του Οργανισμού.