Ιερό καθήκον οδήγησε και φέτος τα βήματά μας, εδώ στο Στρατόπεδο «Αντιστράτηγου Τάσου Μάρκου» στην Κλήρου, για να τιμήσουμε με τον προσήκοντα σεβασμό τους ηρωικώς πεσόντες μαχητές του 231 Τάγματος Πεζικού, που θυσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974.
Τους εύψυχους ηρωικούς αξιωματικούς, υπαξιωματικούς, οπλίτες και έφεδρους, που αψηφώντας τον κίνδυνο, προσέτρεξαν στο κάλεσμα της πατρίδας, πολέμησαν θαρραλέα και έπεσαν ηρωικώς μαχόμενοι στις άνισες μάχες με τον Τούρκο εισβολέα προασπιζόμενοι την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου μας.
Με αισθήματα βαθύτατης ευγνωμοσύνης και απέραντης περηφάνιας, σε μια ιστορική αναδρομή, επιστρέφουμε νοερά πίσω στις ζοφερές μέρες του Ιουλίου και Αυγούστου του ’74 και με δέος και σεβασμό, στεκόμαστε μπροστά στις μορφές των μαχητών του 231.
Παρά το γεγονός ότι λίγες ημέρες προηγουμένως οι μαχητές του 231 ΤΠ βίωσαν το προδοτικό πραξικόπημα κατά της νόμιμης Κυπριακής Κυβέρνησης και είδαν τη δημοκρατία να καταβαραθρώνεται, και να γίνεται βορά στα χέρια αυτών που την κατέλυσαν, «σαν έτοιμοι από καιρό, σαν θαρραλέοι», παρέμειναν ψύχραιμοι, όρθιοι, αλύγιστοι μπροστά στκν όλεθρο και την καταστροφή.
Αποτελεί όμως, αδιαμφισβήτητη αλήθεια, ότι η τουρκική εισβολή που ακολούθησε το πραξικόπημα, βρήκε την οργάνωση και συνοχή των ενόπλων μας δυνάμεων σε δεινή κατάσταση και την ομοψυχία και το ηθικό του λαού μας βαθιά πληγωμένο.
Ο Ιούλιος του 1974 αποτελεί για τον Κυπριακό Ελληνισμό ένα εφιαλτικό κομβικό σημείο, έναν μελανό σταθμό στην ιστορία και μια στιγμή ολέθριας και απύθμενης καταστροφής, τα αποτελέσματα της οποίας τα βιώνουμε μέχρι σήμερα.
Ο αδελφοκτόνος διχασμός, η προδοσία και το υποκινούμενο από τις δόλιες μεθοδεύσεις πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, προσέφεραν στην Τουρκία την ευκαιρία να υλοποιήσει τον σχεδιασμό της και να εισβάλει στην Κύπρο.
«[…] Από πάνω μας βούιζαν πενηνταριές αεροπλάνα, από το φρούριο ακούονταν οι πρώτες ριπές των αντιαεροπορικών. […] Οι πρώτες ρουκέτες από τα αεροπλάνα έπεσαν ακριβώς στη βορινή ταράτσα του (ξενοδοχείου), σπάζοντας τρία τεράστια τζάμια του σαλονιού και του μπαρ. […]
Κοιτώντας προς τη θάλασσα, είδαμε και τούρκικα πολεμικά πλοία. Τόσο κοντά μας! Η τούρκικη εισβολή, που από τα Χριστούγεννα του 1963 κρεμόταν πάνω από τα κεφάλια μας, ήταν πια γεγονός. Καθυστέρησε 11 χρόνια, μα ήρθε με όλη της την αγριότητα. […]
Η Ρήνα Κατσελλή, στο ημερολογιακό αφήγημά της «Πρόσφυγας στον τόπο μου», σε μερικές μόνο γραμμές, δίνει την τραγική εικόνα των πρώτων ωρών της εισβολής, όταν ο Αττίλας, με το ανοσιούργημά του σε βάρος του Κυπριακού Ελληνισμού, με πάνοπλο στρατό ξηράς, ναυτικό και αεροπορία κτυπούσε με μίσος, οργή και βαρβαρότητα την πόλη του Κηφέα και του Πραξάνδρου.
«Είναι δύσκολο να πιστέψω πως
μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας».
Μ’ αυτά τα λόγια ο ποιητής μας Κώστας Μόντης αποτύπωσε την τραγωδία της Κύπρου τον μαύρο εκείνο Ιούλη και Αύγουστο του ΄74, αδυνατώντας να πιστέψει ότι η ειδυλλιακή θάλασσα της Κερύνειας ξέβρασε εκείνη την μέρα τον όλεθρο, τον θάνατο και την καταστροφή.
Ο αδίστακτος εισβολέας κτύπησε αλύπητα, καίγοντας πόλεις και χωριά, δολοφονώντας άμαχο πληθυσμό, βιάζοντας ντροπιαστικά γυναίκες, καταληστεύοντας περιουσίες, ισοπεδώνοντας χώρους λατρείας, κοιμητήρια και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σήμερα, αναλογιζόμενοι τις βαθιές πληγές που προκλήθηκαν στη χιλιοβασανισμένη κυπριακή γη και στο λαό μας, μνημονεύουμε τα θύματα της οδυνηρής εκείνης περιόδου, και αποτίοντας τον οφειλόμενο φόρο τιμής, δηλώνουμε ταυτόχρονα την πρόθεσή μας να συνεχίσουμε τον αγώνα για δίκαιη λύση, για να οικοδομήσουμε μια πατρίδα ελεύθερη και ευημερούσα.
Έτσι ακριβώς όπως την οραματίστηκαν, την πόθησαν και αγωνίστηκαν γι’ αυτήν οι ηρωικώς πεσόντες μαχητές του 231, που μνημονεύουμε σήμερα.
Κυρίες και κύριοι,
Οι άντρες του 231 Τάγματος Πεζικού, εύτολμοι, συνειδητοποιημένοι, βαθιά αυτοπειθαρχημένοι και με το πύρωμα της λευτεριάς στην καρδιά, έδωσαν το παρών τους στις μεγάλες ώρες της κυπριακής ιστορίας.
Με τη λεβεντιά τους αναβιώσαν στην Κύπρο νέες Θερμοπύλες. Κάτω από πρωτοφανείς δυσχερείς συνθήκες, τίμησαν τον όρκο τους προς την πατρίδα και με υπέρτατο όπλο τη γενναιότητα και την ευψυχία πρόταξαν τα στήθη τους, σε μια άνιση μάχη με τις πληρέστερες σε εξοπλισμό και αριθμητικά υπέρτερες ορδές των Τούρκων.
Το 1974, το 231 Τάγμα Πεζικού είχε την έδρα του στο χωριό Άγιος Βασίλειος δυτικά της Λευκωσίας, με αποστολή τον έλεγχο του τουρκοκυπριακού θύλακα Αγύρτας – Κιόνελι. Τρεις λόχοι της Μονάδας βρίσκονταν ταγμένοι σε αμυντική διάταξη, η οποία εκτεινόταν με φυλάκια σε μια μεγάλη γραμμή από το ύψος του Γερόλακκου, τον Άγιο Βασίλειο, τη Σκυλλούρα, τον Άγιο Ερμόλαο, τη διάβαση Αγίου Παύλου, φθάνοντας στον Πενταδάκτυλο και τα υψώματα Γομαρίστρα μέχρι την Αετοφωλιά.
Aπό τις 20 Ιουλίου μέχρι τις 15 Αυγούστου 1974, ακόμη και κατά την εκεχειρία, το 231 Τάγμα Πεζικού βρισκόταν σε επαφή και ενεπλάκη σε μάχες με τους Τούρκους εισβολείς σε όλη την ζώνη ευθύνης του. Παρά τις εμφανείς ελλείψεις, τα ελάχιστα και πεπαλαιωμένα μέσα, οι άντρες του, πολέμησαν με τόλμη και θάρρος και έγραψαν σελίδες δόξας και απαράμιλλου ηρωισμού.
Τα πεδία των μαχών θα αποτελούν αέναους παντοτινούς μάρτυρες της ανδρείας και φύλακες της παληκαριάς τους. Αυτό καταμαρτυρούν με τις συγκλονιστικές αφηγήσεις τους, οι μαχητές του 231 που επέζησαν. Οι μάχες που έδωσε το Τάγμα εναντίον των βάρβαρων εισβολέων ήταν σκληρές, πεισματικές, αλλά δυστυχώς άνισες.
Οι 18 πεσόντες και οι 33 τραυματίες της Μονάδας αποτελούν την πιο αδιάψευστη απόδειξη των πράξεων αντρείας και αντίστασης. Μαζί με αυτούς ο Λοχίας Στυλιανού Ανδρέας από την Πάφο που εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στον μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων αδελφών μας, επιτείνοντας το δράμα που βιώνει η οικογένειά του, για μισό σχεδόν αιώνα.
Οι λεβέντες του 231, από το «Φυλάκιο 26» μέχρι την «Αετοφωλιά», τη Γομαρίστρα, τον Προφήτη Ηλία, τη Διάβαση Αγίου Παύλου, το Κρηνί, τη Φώττα, το Πυλέρι, τον Κάμπο Αγίου Βασιλείου – Σκυλλούρας και το Αγριδάκι πολέμησαν με απαράμιλλο θάρρος και προέβαλαν σθεναρή αντίσταση.
Στο Ύψωμα «Άσπρη», όταν οι εισβολείς επιτίθονταν με λύσσα, κατά κύματα, οι γενναίοι υπερασπιστές γαντζωμένοι στις θέσεις τους, τους απωθούσαν, καθηλώνοντάς τους σε θέσεις μακριά από το βεληνεκές των όπλων τους.
Στο Φυλάκιο «ΑΕΤΟΦΩΛΙΑ», οι ελάχιστοι μαχητές του 231, στην τριπλή επίθεση που δέχθηκαν αντιστάθηκαν με υπέρτατο σθένος σε 2 πάνοπλους Λόχους Τούρκων αλεξιπτωτιστών.
Στο ύψωμα Καλαμπάκι επαναλήφθηκε η αιώνια ιαχή «ΑΕΡΑ», που βροντοφώναξαν οι άνδρες του 3ου λόχου, όταν εφορμώντας το καταλάμβαναν.
Δεν υποτάχθηκαν οι άνδρες του 231 Τάγματος Πεζικού. Παρέμειναν ακλόνητοι μέχρι την τελευταία στιγμή στις επάλξεις του χρέους και του καθήκοντος. Δεν διανοήθηκαν να παραδώσουν γην και ύδωρ.
Ακολουθώντας τα παραδείγματα των ένδοξων ηρώων του Ελληνισμού, επανέλαβαν το Μολών Λαβέ και ρίχθηκαν στη μάχη, γράφοντας τη δική τους ιστορία και δρέποντας δάφνες ηρωισμού και τιμής.
Κυρίες και κύριοι,
Οι θλιβερές μνήμες της τουρκικής εισβολής του 1974 δεν παραγράφονται, οι ανοικτές πληγές δεν επουλώνονται.
Ο λαός μας, μισό αιώνα μετά το μαύρο καλοκαίρι του 1974 δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την αβάσταχτη εσωτερική οδύνη, το θρήνο, τη θλίψη και το συγκλονισμό που έχει επιφέρει η προσφυγιά και η αναίτια απώλεια οικείων προσώπων.
Δεν αποδέχεται, δεν συναινεί και αποδοκιμάζει τα τετελεσμένα της εισβολής και της κατοχής.
Οφείλουμε και είμαστε αποφασισμένοι, κυρίες και κύριοι, με ενότητα, ομοθυμία, πίστη και αποφασιστικότητα, διδασκόμενοι από το παρελθόν, να αγωνιστούμε για το παρόν, και να διεκδικήσουμε το μέλλον που αρμόζει για τα παιδιά μας και τις επόμενες γενιές της Κύπρου.
Ως Κυπριακός Ελληνισμός έχουμε αποδείξει την αντοχή, το σθένος και την αποφασιστικότητά μας να αντισταθούμε και να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποκαταστήσουμε την αδικία που υφίσταται για μισό αιώνα στην πατρίδα μας.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης έχει δηλώσει επανειλημμένως ότι είμαστε αποφασισμένοι να αγωνιστούμε ακούραστα για άρση του αδιεξόδου που έχει επέλθει στις συνομιλίες, για επανέναρξη του διαλόγου και για συμμετοχή σε μια ειλικρινή διαδικασία διαπραγμάτευσης και συμβιβασμού, με στόχο την κατάληξη σε μια δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση.
Μια λύση, η οποία θα άρει την κατοχή, θα αποκαθιστά την ενότητα της πατρίδας μας και θα επιτρέπει στους Κυπρίους πολίτες να συμβιώνουν υπό καθεστώς ισοπολιτείας και ισονομίας.
Θα αγωνιστούμε άοκνα και ακούραστα, μέχρι που ο ποθητός ήλιος της ελευθερίας και της δικαιοσύνης να σελαγίζει επιτέλους στους ουρανούς της πολύπαθης πατρίδας μας.
Το χρωστάμε στην πατρίδα μας, στους προγόνους μας, το χρωστάμε στον λαό μας, στα παιδιά μας.
Το χρωστάμε στους ήρωές μας.
Σ’ αυτούς, που με ελεύθερη συνείδηση, χωρίς καμία διολίσθηση από τον πρωταρχικό τους στόχο, προασπίστηκαν με αυταπάρνηση τα ιερά και τα όσια του λαού μας και θυσιάστηκαν για τις υπέρτατες αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Η άρση της κατοχής και η επανένωση της πατρίδας μας θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο.
Αυτό μας υποβάλλει το απλήρωτο χρέος απέναντί τους και γι’ αυτό μας καλεί για τόσα χρόνια η θυσία τους.
Αυτή την ανεκπλήρωτη κληρονομιά κουβαλάμε και προς αυτή την κατεύθυνση είμαστε ταγμένοι να πορευόμαστε, μέχρι την ευλογημένη ημέρα της τελικής δικαίωσης.
Μέχρι που να έρθει η πολυπόθητη ώρα που θα εκπέμψουμε το ευφρόσυνο μήνυμα της ελευθερίας, απ’ άκρη σ’ άκρη της Κύπρου.
Το ιερό παράδειγμα των μαχητών του 231 Τάγματος Πεζικού χαράζει την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε και ενδυναμώνει τη δική μας θέληση, πίστη και ελπίδα για επιστροφή.
Γιατί «είν’ αδούλωτη βαθιά μες στην καρδιά η πατρίδα», μας υποβάλλει ο Κώστας Μόντης.
Αιωνία ας είναι η μνήμη όλων των ηρώων της πατρίδας μας και είθε η Παναγιά να εισακούσει τις προσευχές και τις παρακλήσεις μας για τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοούμενων αδελφών μας.
