Με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης και εθνικής υπερηφάνειας, συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ, στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου  για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής και τον προσήκοντα σεβασμό στους πεσόντες της Λακατάμιας.

Σε όλους αυτούς που έπεσαν στα πεδία των μαχών για την προάσπιση της πατρίδας, τόσο στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ, όσο και μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά τις διακοινοτικές ταραχές και συγκρούσεις του 1963 – 64 και την τουρκική εισβολή του 1974.

Για να αναπέμψουμε επίσης δέηση για εξακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας. Η ανοικτή πληγή του δράματος των αγνοουμένων που υφίσταται για 48 τόσα χρόνια αποτελεί την πιο μελανή σελίδα της τουρκικής εισβολής.

Θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω την Δήμαρχο, τον Δημοτικό Γραμματέα και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Λακατάμιας για την τιμητική πρόσκληση να εκφωνήσω τον επιμνημόσυνο λόγο για τους ήρωές μας.

Γι’ αυτούς που με σθένος έστησαν ασπίδα απέναντι στον υπεράριθμο εισβολέα και επανέλαβαν τα λόγια του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στον Μωάμεθ τον Β΄ τον πορθητή

«Τὸ δὲ τὴν πόλιν σοι δοῦναι, οὔτ’ ἐμόν ἐστιν οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ».

«Το να σου παραδώσω την Πόλη ούτε δικό μου δικαίωμα είναι, ούτε κανενός άλλου από τους κατοίκους της» βροντοφώναξε ο τελευταίος Βυζαντινός Αυτοκράτορας, «γιατί όλοι με μια ψυχή προτιμούμε να πεθάνουμε με τη θέλησή μας και δε λυπόμαστε για τη ζωή μας».

Η ελληνοχριστιανική παιδεία και η ένδοξη ιστορία του Έθνους ενέπνευσαν τους ήρωες που μνημονεύουμε σήμερα στην αγνή φιλοπατρία, που μετουσιώθηκε σε πάθος ελευθερίας και δικαιοσύνης.

Ένα πάθος που τους έγινε τρόπος ζωής, βίωμα, ανάγκη. Με αυτό μεγάλωσαν, με αυτό δρούσαν, με αυτό ονειρεύονταν.

Το απόφθεγμα του Σωκράτη από τον Κρίτωνα του Πλάτωνα «μητρός τε και πατρός και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον εστί η Πατρίς», όταν απαιτήθηκε έγινε βίωμα και πάθος ανεξάντλητο.

Η απόφασή τους να ταχθούν στην υπηρεσία της πατρίδας και να θέσουν υπό την προστασία τους τις Σημαίες ήταν πέρα για πέρα συνειδητή. Γιατί έτσι αναγιώθηκαν, έτσι ανδρώθηκαν, έτσι γαλουχήθηκαν. Με τις αρχές, τις αξίες και τα ιδανικά του Ελληνισμού. Όταν χρειάστηκε ακολούθησαν το δρόμο του χρέους και του καθήκοντος, επιδεικνύοντας αξεπέραστη μαχητικότητα, αυταπάρνηση και ηρωισμό.

Οι ήρωες που μνημονεύουμε σήμερα επισφράγισαν με την ενεργό συμμετοχή τους τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας.

Μας υπέδειξαν τον δρόμο του καθήκοντος και της τιμής και έδειξαν σε όλους πώς είναι να θυσιαστείς για την ελευθερία.

Κυρίες κύριοι,

Σήμερα ανασύρουμε από τη μνήμη μας αναμνήσεις από την πολυτάραχη κυπριακή ιστορία. Επιστρέφουμε νοερά στον αγνό αγώνα της ΕΟΚΑ για αποτίναξη του αγγλικού ζυγού.

Θυμόμαστε τους στίχους του Γιώργου Σεφέρη στο ποίημα «Σαλαμίνα της Κύπρος», οι οποίοι αποτέλεσαν το καλύτερο προμήνυμα για τον επερχόμενο απελευθερωτικό αγώνα του Κυπριακού Ελληνισμού.

Γιατί όπως πολύ προφητικά έγραφε ο ποιητής μας

«Η γης δεν έχει κρικέλια για να την πάρουν στον ώμο και να φύγουν»…

…«κι όσο μακρύς κι αν είναι ο δρόμος του, - ο μαντατοφόρος - θα φέρει σ’ αυτούς που γύρευαν ν’ αλυσοδέσουν τον Ελλήσποντο το φοβερό μήνυμα της Σαλαμίνας».

Ο αγώνας της ΕΟΚΑ δεν ήταν απλώς απότοκο των συνθηκών καταπίεσης και κατάφωρης αποστέρησης της ελευθερίας από το αγγλικό καθεστώς, αλλά αποτέλεσε την έκφραση αυτοπροσδιορισμού των Ελλήνων της Κύπρου, όπως αυτή συστάθηκε και άνθησε μετά το ιερό παράδειγμα των Ελλαδιτών προγόνων μας ενάμιση αιώνα νωρίτερα στην Ελληνική Επανάσταση.

Άρχισε από μια χούφτα αμούστακα παιδιά τα οποία στην έλλειψη όπλων, εφοδίων και πολεμικών γνώσεων αντιπαρέβαλλαν περίσσεια σθένους, τόλμης, γενναιότητας και παλικαριάς.

Οι απειροπόλεμοι μαχητές της ΕΟΚΑ με τα λιγοστά όπλα και μέσα, με ζηλευτή όμως αποφασιστικότητα και αυταπάρνηση, σήκωσαν στους στιβαρούς τους ώμους τα βάρη ολόκληρου του Κυπριακού Ελληνισμού.

Έδωσαν σκληρές και εν πολλοίς αδιανόητες άνισες μάχες με τους πάνοπλους αντιπάλους και πέτυχαν μαζί με τον παγκόσμιο θαυμασμό και τον αιώνιο έπαινο την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τα πρώτα βήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά το 1960 στιγματίστηκαν από τις διακοινοτικές ταραχές και αντιπαραθέσεις.

Η μνήμη επιστρέφει με πόνο στα γεγονότα των διακοινοτικών ταραχών της περιόδου 1963 – 64.

Από τον Δεκέμβριο του 1963, αρχίζοντας από τη Λευκωσία, τα επεισόδια μετατράπηκαν πολύ σύντομα σε ένοπλες συγκρούσεις και επεκτάθηκαν σε ολόκληρο το νησί. Η υπονόμευση του κράτους και η προσπάθεια διχοτόμησης, όπως αυτή οργανώθηκε από την Τουρκία, σε συνδυασμό ασφαλώς και τα δικά μας λάθη, υλοποιούνταν πλέον ξεκάθαρα.

Στρέφουμε το βλέμμα  στην Αγία Τυλληρία. Αίμα, φωτιά και κόλαση. Στην προσπάθεια της Εθνικής Φρουράς και δυνάμεων εθελοντών, τον Αύγουστο του 1964 να αποσοβήσει τον κίνδυνο επέκτασης του θύλακα των Κοκκίνων, η Τουρκία απάντησε με σφοδρούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς σε ολόκληρη την περιοχή, σκορπίζοντας τον όλεθρο και την καταστροφή.

Η μνήμη ζωντανή και αδυσώπητη ψηλαφίζει τις ανεπούλωτες μέχρι και σήμερα πληγές μας και γίνεται αστείρευτος μάρτυρας σε όλες εκείνες τις στιγμές που η συνέργεια γενναιότητας και σωφροσύνης και επιστεγάστηκαν από την ηρωική θυσία.

 

Mε απέραντο σεβασμό υποκλινόμαστε επίσης μπροστά στις ηρωικές μορφές των πεσόντων μας, που έδωσαν μάχη με υπέρτερες εχθρικές δυνάμεις για την υπεράσπιση της πατρίδας μας κατά την τουρκική εισβολή του 1974.

Σ’ αυτούς που δεν παρέμειναν άπραγοι, εγκλωβισμένοι από φόβο, ατολμία και απάθεια.

Σ’ αυτούς που όταν συνειδητοποίησαν ότι κινδυνεύει η ελευθερία και απειλούνται τα μέρη που μεγάλωσαν, ότι απειλούνται οι θερμοπύλες που αυτοί τάχθηκαν να φυλάττουν, τότε αποφάσισαν να αγωνιστούν για την επιβίωσή τους, ποτέ από το χρέος μη κινούντες.

Σ’ αυτούς που μας έδειξαν πως την ώρα της κρίσης πάντα θα υπάρχει ένα φως. Δυσδιάκριτο από τους πολλούς, ορατό όμως από τους λίγους.

Ορατό από αυτούς που θα γίνουν μπροστάρηδες, καθοδηγούμενοι από εκείνη την αδιανόητη, ανένδοτη και ανυποχώρητη επιμονή, που τους υποβάλλει πως όλα μπορούν να επιτευχθούν και όλα μπορούν να αλλάξουν φτάνει να το πιστέψουμε βαθιά μέσα μας και να πολεμήσουμε με κάθε μας δύναμη γι’ αυτό.

Για το δίκαιο και την ελευθερία.

Γι’ αυτά μάχονταν οι ήρωες τους οποίους μνημονεύουμε σήμερα.

Μάχονταν για τα σπίτια τους, τη γειτονιά τους, το χωριό τους, τις αναμνήσεις των νεανικών τους χρόνων.

Μάχονταν για τις οικογένειες και τα παιδιά τους. Για τις οικογένειες και τα παιδιά όλης της Κύπρου.

Για τις αρχές και τις αξίες που τους κληροδότησαν οι πατεράδες και οι μανάδες τους.

Για ολόκληρο τον Κυπριακό Ελληνισμό.

Σεβαστοί συγγενείς των ηρώων μας,

Ελληνίδες και Έλληνες,

Η Λακατάμια πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος στους αγώνες της πατρίδας μας. 41 συνάνθρωποί μας έπεσαν μαχόμενοι υπέρ πίστεως και πατρίδος ή κατά την εκτέλεση του καθήκοντος εν καιρώ ειρήνης.

Κατά τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ 1955 – 59 τρεις λεβέντες προσέφεραν τα σώματά τους θυσία για την απελευθέρωση από τον αγγλικό ζυγό.

Τρία χρόνια μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου, στην Αμπελικού, στον Άγιο Σωζόμενο, στον Τράχωνα, στην Τρυπημένη και στην Τυλληρία 5 ήρωες θυσιάστηκαν στις μάχες που διεξήχθησαν κατά τις διακοινοτικές ταραχές και αντιπαραθέσεις του 1963 - 64.

Κατά την βάρβαρη τουρκική εισβολή του 1974,  30 ήρωες και ηρωίδες έδωσαν το αίμα τους στον βωμό της ελευθερίας, ενώ για 23 αδελφούς μας δεν έχει ακόμα διακριβωθεί η τύχη και συνεχίζουν να βρίσκονται στον κατάλογο των αγνοουμένων.

Αναλογιζόμενοι το μεγαλείο της θυσίας των πεσόντων της Λακατάμιας, των ανθρώπων που μνημονεύουμε σήμερα, καλούμαστε να αντιληφθούμε και το δικό μας χρέος έναντι της πατρίδας μας.

Έχουμε ιστορικό καθήκον και ευθύνη απέναντι στους ήρωες και τους νεκρούς μας να αγωνιστούμε γι’ αυτό που πραγματικά αξίζει στον τόπο μας.

Έχουμε υποχρέωση να προσπαθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις για να καταστήσουμε την πατρίδα μας ένα κράτος ελευθερίας και ειρήνης, το οποίο, θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα του συνόλου του λαού του, μέσα σε συνθήκες συνεργασίας, αλληλοκατανόησης, αλληλοσεβασμού και αλληλεγγύης.

Είμαστε αποφασισμένοι να συμμετάσχουμε σε ένα διάλογο επίλυσης του Κυπριακού, που θα εδράζεται σε βασικές και κοινώς αποδεκτές προϋποθέσεις.

Που θα εδράζεται στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης και στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ και όχι στις αδιανόητες αξιώσεις της Τουρκίας για βάση λύσης δυο κρατών ως προϋπόθεση για επανέναρξη του διαλόγου. Μόνο υπό αυτές τις συνθήκες η διαδικασία διαλόγου δεν θα είναι εξαρχής καταδικασμένη να οδηγηθεί σε αδιέξοδο.

Οι κλιμακούμενες τουρκικές προκλήσεις σε συνδυασμό με τις ενέργειες παραβίασης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, τις απαράδεκτες τουρκικές βλέψεις στην ΑΟΖ Κύπρου και Ελλάδος και στο Αιγαίο, αλλά και την πλήρη απαξίωση του Διεθνούς Δικαίου δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, για όσο οι  τουρκικές προκλήσεις συνεχίζονται, ενδυναμώνοντας και αξιοποιώντας τα ισχυρά πλέγματα συμμαχιών και συνεργασιών που έχει αναπτύξει τόσο σε περιφερειακό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, θα ενισχύει και θα αναβαθμίζει τις αποτρεπτικές δυνατότητες της Εθνικής Φρουράς. Αυτό έχουμε την ευθύνη και το καθήκον να πράττουμε για όσο καιρό ο απαράδεκτος αυτός αναχρονισμός συνεχίσει να υφίσταται.

Κυρίες και κύριοι,

Δίνουμε υπόσχεση σε όλους τους γνωστούς και άγνωστους ήρωες της ελευθερίας της πατρίδας μας ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση. Δίνουμε υπόσχεση σε όλους τους πεσόντες και αγνοούμενούς μας ότι ο χρόνος και η λήθη δεν θα αλλοιώσουν τη μνήμη τους.

Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να φανούμε αντάξιοι της θυσίας τους. Αυτό θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο.

Αιωνία ας είναι η μνήμη και η δόξα που θα τους συνοδεύει και είθε ο Μεγαλοδύναμος να βοηθήσει να διακριβωθεί η τύχη όλων των αγνοούμενων αδελφών μας.