Με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης και εθνικής περηφάνιας  συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ, στον ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στα Κελοκέδαρα, για να αποτίσουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής και τον προσήκοντα σεβασμό στους πεσόντες της κοινότητας που φονεύθηκαν ή έπεσαν μαχόμενοι κατά τη διάρκεια των αγώνων της πατρίδας μας για την ελευθερία. 

Σε εκείνους τους συμπατριώτες μας που με τη λεβεντιά και το σθένος τους αντιστάθηκαν στον βάρβαρο εχθρό και τοποθέτησαν πάνω από τη ζωή  και την οικογένειά τους, την πατρίδα και την προάσπισή της ελευθερίας της. 

Στους απλούς ανθρώπους που αναίτια έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της αιματηρής περιόδου 1963-67, όπου με την ανταρσία των Τουρκοκυπρίων η Άγκυρα επιχείρησε να αποσταθεροποιήσει τη νεοσύστατη τότε Κυπριακή Δημοκρατία για να επιβάλει τα διχοτομικά της σχέδια.

Μια αναδρομή στον αγώνα και τη θυσία τους για την πατρίδα αποτελεί την ελάχιστη τιμή που θα μπορούσαμε να τους προσφέρουμε.

Μετροφυλλώντας το αρχείο του Συνδέσμου Βετεράνων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου διαπιστώνουμε ότι πενήντα οκτώ από τους εξακόσιους ογδόντα τέσσερις κατοίκους της περιόδου του 1940, κατετάγησαν εθελοντικά και συμμετείχαν καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε διάφορα μέτωπα του πολέμου, στο πλευρό των συμμαχικών δυνάμεων.

 

Ο Κώστας Δημήτρη φέρεται να έπεσε στις 30 Νοεμβρίου 1946 σε πολεμικές επιχειρήσεις στην Αίγυπτο. Τάφηκε σε κοιμητήριο της Αιγύπτου και το όνομά του αναγράφεται σε παρακείμενη στήλη.

 

Ο Αλέξανδρος Χρυσοστόμου κατατάγηκε τον Ιούνιο του 1940 και στις 19 Απριλίου 1945 φέρεται να σκοτώθηκε στην Αθήνα. Το όνομα του αναγράφεται σε μνημείο στον Άλιμο Αττικής.

 

Ο Παναγιώτης Διομήδους κατά την διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα του 1955-1959 ξημερώματα της  30ης  Μαΐου 1956, Άγγλοι «κομάντος» εκτελούσαν περιπολία και προκαλούσαν έντονη φασαρία στην τουρκοκυπριακή συνοικία της Πάφου, πλησίον της οικείας του Παναγιώτη, μετά από επιβολή κατ’ οίκον περιορισμού. Λόγω της οχληρίας ο Παναγιώτης βγήκε σε κάποια στιγμή έξω από το σπίτι του για να δει τι συμβαίνει. Χωρίς προφανή λόγο δέχθηκε πυροβολισμούς από τους Άγγλους, με αποτέλεσμα τον θάνατό του μπροστά στα μάτια της έντρομης συζύγου του.

 

Ο Κώστας Γεωργίου σε ηλικία 23 ετών το 1964 έφυγε από το χωριό του και εγκαταστάθηκε στην Πάφο για να εργαστεί στον κτηνιατρικό σταθμό. Στις 7 Μαρτίου 1964, χωρίς προφανή λόγο, Τουρκοκύπριοι στασιαστές από τη συνοικία του Μούτταλου άνοιξαν πυρ εναντίον αμάχων Ελληνοκυπρίων που βρίσκονταν στο παζάρι για τα ψώνια τους. Ο Κώστας αποτέλεσε ένα από τα θύματα της άνανδρης εκείνης επίθεσης. 

 

Ο Παντελής Πούρου το 1967 υπηρετούσε στην Εθνική Φρουρά ως Καταδρομέας. Στις 24 Ιουλίου ενώ βρισκόταν με άδεια στο σπίτι, η μητέρα του Αντιγόνη αρρώστησε βαριά και έπρεπε να μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο της Πάφου. Επιβιβάστηκαν σε ταξί  και στη διασταύρωση των δρόμων Νικόκλειας - Χολετριών ένοπλοι Τουρκοκύπριοι στασιαστές τους ανέκοψαν τον δρόμο και πυροβόλησαν αδιακρίτως εντός του οχήματος που επέβαιναν, με αποτέλεσμα την εν ψυχρώ δολοφονία τους. 

 

Ο Υποστράτηγος Ανδρέας Αρέστη, μοναδικός γιος από τα πέντε παιδιά του Αρέστη και της Αναστασίας, ήταν από τους πρώτους αξιωματικούς της Εθνικής Φρουράς που χάθηκαν στο πεδίο της μάχης,  το μαύρο εκείνο καλοκαίρι του 1974. 

 

Συμμετείχε, ενώ ήταν ακόμα μαθητής στον αγώνα της ΕΟΚΑ, όπου συνελήφθη και φυλακίστηκε για μεταφορά εκρηκτικών υλών και μετά την ανεξαρτησία, το 1961, εντάχθηκε μαζί με άλλους στον νεοσύστατο Κυπριακό Στρατό.

 

Ο Ανδρέας, ταγμένος στην υπηρεσία της πατρίδας, πολέμησε σε όλους τους αγώνες της νεότευκτης Κυπριακής Δημοκρατίας και διακρίθηκε ιδιαίτερα, επιδεικνύοντας αξιοθαύμαστο θάρρος και αυταπάρνηση, τιμώντας τη στολή του Έλληνα αξιωματικού.

 

Όταν ξέσπασαν τα γεγονότα του μαύρου καλοκαιριού του 1974 υπηρετούσε ως υποδιοικητής του 70 Τάγματος Μηχανικού με τον βαθμό του λοχαγού. 

 

Στις 19 Ιουλίου έλαβε διαταγή να αποσπαστεί στο 261 Τάγμα Πεζικού στο χωριό Γαληνή, αναλαμβάνοντας να οργανώσει τους στρατιώτες που επάνδρωναν τα φυλάκια της περιοχής, με σκοπό την εξουδετέρωση τουρκοκυπριακών θυλάκων και την αποφυγή δημιουργίας ισχυρού μετώπου στα μετόπισθεν της Εθνικής Φρουράς.

 

Δύο ημέρες αργότερα διατάχθηκε με ελάχιστους άνδρες να καταλάβει το χωριό Λιμνήτης, το οποίο αποτελούσε ισχυρό τουρκικό οχυρό του θύλακα Κοκκίνων, όπου στρατοπέδευαν υπέρτερες σε μέσα και σε αριθμό τουρκικές δυνάμεις. 

 

Πειθαρχημένος και ευσυνείδητος μέχρι την τελευταία ώρα, ο Ανδρέας Αρέστη υπάκουσε στις διαταγές, έχοντας πλήρη επίγνωση για τις αδυναμίες εκτέλεσης της συγκεκριμένης αποστολής. 

 

Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης ο ηρωικός λοχαγός τραυματίστηκε θανάσιμα από τα εχθρικά πυρά. Μεταφέρθηκε στην έδρα του τάγματος και από εκεί στο νοσοκομείο Μόρφου, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του. 

Την περίοδο 2016-2017 τα οστά του εκταφιάστηκαν από το κοιμητήριο της Μόρφου και ταυτοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων.

 

Μετά θάνατον του απονεμήθηκε ο βαθμός του ταγματάρχη, στη συνέχεια επ’ ανδραγαθία ο βαθμός του συνταγματάρχη και το 2020 ο βαθμός του υποστράτηγου. Δικαίως το 2016 με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου έλαβε το πολεμικό στρατιωτικό μετάλλιο, Χρυσό Αριστείο Ανδρείας. 

 

Μια τιμή που απονεμήθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς ο Υποστράτηγος Ανδρέας Αρέστη επέδειξε απαράμιλλο ηρωισμό στο πεδίο της μάχης, πέρα και υπεράνω του καθήκοντος, θυσιαζόμενος για την προάσπιση της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Δημοκρατίας.

 

Κυρίες και κύριοι,

 

Το μνημείο στην είσοδο της ενάρετης κοινότητας των Κελοκεδάρων, όπου σε λίγο θα καταθέσουμε τα στεφάνια της αιώνιας ευγνωμοσύνης μας, θα θυμίζει σε όλους εμάς τη θυσία των πεσόντων, συγγενών και φίλων σας, των οποίων τη μνήμη σήμερα τιμούμε.

 

Του Υποστράτηγου Ανδρέα Αρέστη, του Κώστα Φωτίου, του Παναγιώτη Διομήδους, του Κώστα Δημήτρη, του Αλέξανδρου Χρυσοστόμου, του Παντελή και της Αντιγόνης Πούρου.

 

Το σημερινό μνημόσυνο αποτελεί ταυτόχρονα και υπόμνηση αυτοσυνειδησίας για τη δική μας ευθύνη έναντι των ηρώων μας και το δικό μας χρέος έναντι της ιστορίας.

 

Γι’ αυτό και αισθάνομαι την ανάγκη να συγχαρώ θερμά, τόσο τις αρχές της Κοινότητας Κελοκεδάρων, όσο και τις οικογένειες των ηρώων που διοργάνωσαν αυτό το μνημόσυνο, επιτρέποντάς μας έτσι να ανανεώσουμε την υπόσχεσή μας πως δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ τον αγώνα μέχρι την ημέρα της δικαίωσης της πατρίδας.

 

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης στην ομιλία του κατά τις Εργασίες της 76ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών προσδιόρισε ξεκάθαρα ότι εμπόδιο στην προσπάθειά μας αποτελεί η άτεγκτη στάση της Τουρκίας και  η εγκάθετη νέα ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας που προωθεί τις Τουρκικές θέσεις παραβλέποντας το πραγματικό συμφέρον των ίδιων των Τουρκοκυπρίων. Τα νέα τετελεσμένα που προωθεί στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου επιβεβαιώνουν τις πραγματικές της προθέσεις για μετατροπή της Κύπρου σε προτεκτοράτο της. 

 

Μέσα από την ομιλία του επαναβεβαίωσε ότι η δική μας πλευρά παραμένει έτοιμη για επανεκκίνηση της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων, βάσει του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών και της συμφωνίας που επιτεύχθηκε στο Βερολίνο στις 25 Νοεμβρίου 2019. Τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που προτάθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο θα βοηθούσαν σε αλλαγή της κατάστασης προς όφελος και των δύο κοινοτήτων.

Κατέστησε σαφές ότι η  λύση θα πρέπει να βασίζεται στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και σύμφωνα με τις αρχές και αξίες της ΕΕ.  

 

Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει όλοι να στραφούμε με ομοψυχία και αίσθημα ευθύνης, θέτοντας πάνω από όλα το εθνικό συμφέρον.

 

Σας διαβεβαιώνω ότι ως κυβέρνηση βρισκόμαστε σε συνεχή εγρήγορση και σε επαφή με όλα τα διεθνή φόρα, την ΕΕ και τα γειτονικά μας κράτη με σκοπό την αποτροπή τετελεσμένων που προωθεί η Άγκυρα και επηρεάζουν τόσο την Κυπριακή Δημοκρατία όσο και το σύνολο των κρατών της περιοχής, των οποίων θίγονται τα εθνικά συμφέροντα.

 

Φίλες και φίλοι,

 

Κουβαλούμε μια βαριά κληρονομιά και μια ανεξόφλητη ιστορική επιταγή. Την επιταγή της απελευθέρωσης της πατρίδας και της αποκατάστασης της ιστορικής συνέχειας του Ελληνισμού απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλο το νησί.

 

Το οφείλουμε στους ήρωές μας που μας βλέπουν από ψηλά, αναμένοντας τη δικαίωση των αγώνων και των θυσιών τους. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ξεπληρώσουμε το χρέος απέναντι σ’ αυτούς που μας έδειξαν με το παράδειγμα και τη θυσία τους το δρόμο της ευθύνης και του αγώνα. 

 

Αιωνία ας είναι η μνήμη τους και η δόξα να τους συνοδεύει για πάντα.